نخست باید دید که مدارس نیازمند چه نوع مدیریت و چگونه مدیرانی هستند؟ مدیران در وضعیت کنونی نقش سازنده دارند یا مخرب؟ در این مواقع جمع بستن هیچگاه صحیح نیست و نگاه کردن از یک دریچه به عملکرد مدیران خطاست.
توماس مور می گوید: «انباشته ها و دانسته هایی که با کودک همراه می شوند صرفا شامل علوم، منطق و مهارت های فنی نیستند. بلکه عبارت از تصورات، قلب و خلاقیت است که در بر گیرنده روح و بصیرت نیز می شوند. یک فرد تربیت شده مشخص است که فطرت و ذات درونی خود را به بیرون هدایت می کند. آموزش و پرورش ابدا همانند تدریس نیست بلکه عشق و ایمانی است که در درون روح کودکان با استعدادهای نهفته ایجاد و عجین شده است.»اگر معتقدیم آرمان ها واقعیت می آفرینند و برای آموزش و پرورش به چند نقشی و نهادی بودن ایمان داریم برای تحقق آرمان ها و نظام ارزشی جامعه، در امر تولید و غنا بخشی دانش و فرهنگ کشور، در امر تربیت نیروی انسانی متخصص، در جهت تسریع و تسهیل فرآیند توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، در خصوص برقراری و گسترش ارتباط متقابل در بخش های فرهنگی، علمی، صنعتی و اقتصادی و نیز برقراری روابط علمی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در سطح منطقه و جهان به عنوان یک نهاد اجتماعی برای ارزیابی و تحلیل منطقی وضع موجود برای حرکت منسجم آینده کشور چقدر پیش رفته ایم. بنابراین برای داشتن زاویه دید و نگرش مطلوب و نسبتا ایده آل و برنامه ریزی برای کاهش فاصله بین وضعیت مطلوب و وضعیت موجود ناگزیریم که نیم نگاهی به اصول مدیریتی داشته باشیم.
مدیریت یک فرآیند است که پویایی، استمرار و جامعیت دارد و هدایت تشکیلات انسانی را به صورت نهفته در بر دارد و از دید کارکردی شامل وظایفی چون برنامه ریزی، تصمیم گیری، رهبری، سازماندهی، نوآوری، هماهنگی، ارتباطات، انگیزش و کنترل است و از آنجا که مدرسه یک نهاد اجتماعی است پس رکن اصلی اش منابع فیزیکی آن نیست که مهم ترین عنصر تشکیل دهنده اش افراد و نقش هایی است که در آن ایفا می کنند و هدفمدار بودن، عامل اصلی اتحاد و گردهم آمدن افراد درون ساختار مدرسه است. آموزش و پرورش عامل اصلی توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و آموزشی در هر جامعه ای محسوب شده و تجزیه و تحلیل عوامل موثر در توسعه، به کارآمد بودن و اثربخش بودن آموزش و پرورش بطور مستقیم اشاره دارد و بدیهی است که نظام های آموزشی فوق به مدیران و رهبران موثر نیاز دارد تا عملکرد مطلوب داشته باشند و مدیرانی که بیشترین تاثیر را بر اهداف مدرسه که همانا دانش آموزان هستند می گذارند، در وهله اول تامین نیروی کارآمد و سازنده و شایسته مبادرت ورزیده و طی یک جریان منظم و پیوسته منابع لازم را فراهم آورند و به هماهنگی، هدایت و کنترل مدرسه اقدام می کنند. مدیر اثر بخش و سازنده باید با شناخت اهداف و پذیرش و باور داشتن آنها و داشتن تعهد نسبت به کسب و تحقق اهداف، انگیزه هایی به وجود آورد تا استعدادهای بالقوه معلمانش را شکوفا و بارور سازد. بتواند با استفاده از خلاقیت و نوآوری چیز بدیعی را همراه با ارزش جدید با استفاده از زمان و منابع ریسک و به کارگیری همراهان به وجود آورد و نیز با رویکرد مدرسه محوری میزان دخالت و مشارکت والدین و اجتماع را در تصمیم گیری های مدرسه به عنوان شرکای واقعی افزایش دهد. به طراحی یک آموزش فعال و دوطرفه به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بپردازد و به ایجاد تفکر انتقادی و خلاق در دانش آموزان از طریق بهبود آموزش و استفاده از سبک ها و روش های نوین و متنوع یادگیری مبادرت ورزد و از این طریق کیفیت تدریس در مدرسه و کلاس توسعه و بهبود یابد و فرصت آموزش برابر برای همه افراد فراهم شود.
مدیر سازنده به روابط انسانی اهمیت زیادی قایل است چراکه مدیر آموزشی باید به ارزش شخصیت دیگران اعتقاد داشته و به خواسته ها و احساسات معقول تیم کاری خود که معلمان و کادر اداری مدرسه هستند، احترام بگذارد و بداند که زندگی و کار با هم آمیخته اند و رضایت خاطر در کار تا حد زیادی سبب رضایت در زندگی را ایجاد می کند.
منبع: روزنامه اعتماد 6 دی 96
